Jenny Arean:
'Zoals Ramses was er geen tweede'

De uitverkochte hommageconcerten in Carré op 24 september en 23 oktober waren een groot succes, en een bewijs dat Ramses' repertoire de tand des tijds glansrijk heeft doorstaan. Net als Jenny Arean trouwens, die als nestor van de jonge optredende artiesten telkens onder veel applaus het podium betrad en het met nog meer applaus weer verliet, na haar uitvoeringen van Sammy en De een wil de ander. Eerder was ze er al bij tijdens de tour Ramses leeft met het Metropole orkest (2019) en ook deed ze mee met Shaffy Symfonia op de Uitmarkt (2013), destijds op tv uitgezonden en nu nog op YouTube te zien. Maar ze stond ook met Shaffy zelf op het podium, in de gouden jaren zestig, en kwam hem toen regelmatig tegen in zijn 'buitentheater' rond het Leidseplein, of thuis aan de Derde Weteringdwarsstraat. Redenen genoeg voor een interview.

Waar ze Ramses voor het eerst gezien heeft? 'Geen idee! We waren buurtgenoten, ik woonde met Huib [Rooymans] in de Noorderstraat, vlakbij zijn huis aan de Derde Weteringsdwarsstraat. Daar kwamen we wel eens na een voorstelling. Hij kwam toen een keer met het idee dat hij een liedje voor me zou schrijven, over een hondje, maar dat is er helaas nooit gekomen. Ik heb daar verder geen indrukwekkende herinneringen aan, het was gewoon gezellig. Of we zagen elkaar in het huis van Albert aan de Keizersgracht.'
In haar keuken, die uitzicht geeft op een weelderige bloementuin, staat tussen vele andere foto's een portret van Albert Mol met Ramses; ingelijst door Albert zelf, het is afkomstig uit zijn nalatenschap. Ramses en Jenny zagen elkaar in de jaren zestig ook wel bij Nel Westra, de buurvrouw van Mol, en moeder van de getalenteerde danser Marino, die ooit was gedebuteerd in Ramses' roemruchte musical Olé la Marguérita (1956). 'Een wondershone en hele leuke man en als Spaanse danser echt van internationaal niveau!' Ramses kon het ook met moeder Nel uitstekend vinden. 'Eens in de zoveel tijd, als ze vond dat het bij Ramses en Joop te vies was, ging ze daar met bezems en dweilen en boenders een langs om de boel daar eens uit te mesten.' Arean ontmoette Ramses ook regelmatig in Le Fiacre, het artiestencafé in de Leidse Dwarsstraat. 'We zaten een keer met hem aan een tafeltje, iedereen was een beetje overstuur, want er was ruzie geweest tussen Ramses en Joop. Maar het kwam weer goed! Op een gegeven moment ging Ramses de deur uit, omdat hij te horen had gekregen dat Joop om de hoek stond, of weer thuis was gekomen ofzo. En dat ze toen heel hard de Cantate opzetten in Le Fiacre, heel schattig.'

Het legendarische programma Shaffy Chantant heeft ze nooit kunnen zien. 'Nee, ik speelde zelf iedere avond. Ramses was een mythische acteur, hoor je van iedereen. Ik vind het jammer dat ik hem nooit bij de Nederlandse Comedie gezien heb. Heel veel televisieprogramma's heb ik ook nooit kunnen zien, de originele serie van 't Schaep met de 5 pooten bijvoorbeeld. Opnemen was er natuurlijk nog niet bij.'
Het eerste stuk waarin ze met Ramses speelde was De kus van de ballerina, een tv-musical van Willy van Hemert uitgezonden door de NCRV op 17 oktober 1964. Met het Scapino Ballet en vermoedelijk een kleinere rol voor Ramses, want in de meeste kranten bleef hij onvermeld. Een jaar later, in augustus 1965 traden ze allebei op in Divertimento in A. Mol, in Theater Tingel Tangel, het tegenwoordige Betty Asfalt Complex. Een soort Shaffy Chantant, maar dan vele malen kleinschaliger; pretentieloze vrolijkheid, georganiseerd en aan elkaar gepraat door Albert Mol. Met artiesten als de jonge Drs. P., danser Marino Morijo (artiestennaam van Westra), Adçle Bloemendaal, Jenny en Ramses - die twee jaar eerder al had meegedaan toen Mol ermee optrad in Zürich. Arean: 'Het was gewoon van: wie heeft er nog een lied of een gedicht? Ongeorganiseerd, hartstikke leuk. Voli Geiler trad daar ook op, een Zwitserse cabaretiçre, een heel geestig wijf. Albert kende de hele wereld, en iedereen was bereid tot alles. Toen z'n moeder doodging heeft hij de voorstelling stilgelegd. Dat theatertje was van Sieto en Marijke Hoving, en die vonden: The show must go on! Nou dat vond Albert helemaal niet! Vele tientallen jaren later, toen bij hem op de boerderij de geit doodging, zegde hij ook de boel af. Er zijn dingen die voorgaan.'

Weer een jaar later stonden Arean en Shaffy in de musical Koning Salomo en de schoenlapper van Sammy Gronemann. De première was op 1 maart 1966 in de Tilburgse Schouwburg, Ramses miste de spelersbus en nam een taxi, zodat hij toch nog op tijd arriveerde. Ze speelden bij toneelgroep Ensemble, het latere Zuidelijk Toneel, maar de repetities waren in Amsterdam, in een bijgebouw van de enkele jaren later gesloopte Willibrorduskerk aan de Amsteldijk. Ramses had een dubbelrol als koning en schoenlapper, Jenny speelde de schoenlappersvrouw. Ook haar man Huib Rooymans, Adçle Bloemendaal, Henk Molenberg en Mary Dresselhuys waren erin te zien. 'Een Israëlische musical. Gezellige, leuke muziek, sprookjesachtig. Met een geestige regisseur: Samuel Bunim. We deden veel voorstellingen in de open lucht, dan had je vaak grondmist, van die nevels die bleven hangen en dat je dan overal halve mensen uit de struiken zag opdoemen. Adçle speelde een vileine Egyptische prinses en die trok dan gewoon een coltrui aan onder haar kostuum. En Henk Molenberg wist een kortere manier om op het podium te komen: dwars door de bosjes. Er werd nogal geschmierd in die tijd, vreselijk!' De recensies waren niet denderend, maar voor het spel en de zang van Shaffy en Arean was er louter lof.

Wat vindt ze zo bijzonder aan de liedjes van Ramses? 'Ik vind niet alles interessant, ook muzikaal niet. Het stoort me als het teveel 'heeheehee' en 'hohoho' is, dat hoort erg bij de jaren zestig en heeft de tijd niet overleefd naar mijn gevoel. Het is onzin om hem geheel en al heilig te verklaren, maar als hij raak schoot, dan was het fantastisch! Zo'n lied als Zonder bagage, ik ken niemand die die staat van zijn zo geweldig bezingt, majestueus! Hij heeft er een paar geschreven die iconisch zijn en blijven, die eeuwigheidswaarde hebben, dat is absoluut zo. Zoals Ramses was er geen tweede, hij was uniek!'

Jenny Arean zingt De een die wil de ander (2013) en 't Is stil in Amsterdam (2019)